Muggen in de winter
De natuur is in de war! Met de zachte temperaturen van de afgelopen dagen zijn tal van insecten te vroeg uit hun winterslaap ontwaakt. Her en der zijn al hommels, bijen en vlinders gespot, waaronder de citroenvlinder en dagpauwoog, die ten onrechte denken dat de lente al begonnen is. Zelfs de muggen zijn eerder actief dan normaal. En dat is geen goede zaak, want vliegen vergt energie en er zijn momenteel nog te weinig bloemen om hen voldoende te voeden met nectar. Als het plotseling weer kouder wordt, lopen ze het risico om te sterven!
Muggen in winterslaap
In ons land leven zo'n dertigtal steekmuggen die zich perfect hadden aangepast aan ons klimaat. Dankzij een soort antivriesmiddel in hun bloed, zijn ze in staat de koude temperaturen te trotseren. Door glycerol aan te maken, voorkomen ze de vorming van ijskristallen in hun lichaam. Wanneer het koud wordt, gaan ze in een soort winterslaapmodus genaamd diapauze. Hierbij vertragen hun metabolisme en lichaamsfuncties, wat resulteert in een lager energieverbruik.
Zodra het een aantal dagen na elkaar warmer wordt, ontwaken muggen uit hun winterslaap en verdwijnt het antivriesmiddel uit hun bloed. Maar als er na die warme periode plotseling weer een winterprik komt, betekent dat vaak het einde voor de muggen.
Een goede zaak denk je misschien? Muggen kunnen behoorlijk irritant zijn, maar net als alles in de natuur, hebben ook muggen hun nut. Ze leven van nectar die ze uit bloemen halen, waardoor ze ook bijdragen aan de bestuiving. Alleen de vrouwtjes hebben bloed nodig om zich voort te planten. En trouwens, niet alle muggen zijn steekmuggen! Neem bijvoorbeeld de dansmuggen, die helemaal onschadelijk zijn. Ze zuigen immers geen bloed bij mensen en dieren. Dansmuggen herken je aan de grote, veerachtige antennes bij de mannetjes, en aan hun grotere, witte vleugels die op de rug worden samen gevouwen. Je vindt ze vooral in de buurt van water en ze dienen als voedselbron voor tal van andere insecten en vogels.
Klimaatverandering
De winters worden steeds zachter, wat het leven voor insecten allesbehalve makkelijker maakt. Hierdoor zien we een verschuiving waarbij bepaalde soorten zich noordelijker vestigen, en we bij ons soorten vinden die normaal gesproken in zuidelijker gebieden leven.
Neem bijvoorbeel de tijgermug, één van de meest gevaarlijke invasieve soorten die oorspronkelijk uit de regenwouden van Zuidoost-Azië komt. In 1979 dook ze Europa binnen via Albanië, en in 2000 werd ze voor het eerst in ons land waargenomen. De beet van de tijgermug is behoorlijk pijnlijk en kan ziektes zoals onder andere dengue, gele koorts en Zika overbrengen. Je herkent de tijgermug aan de opvallende witte streep op het achterhoofd en de rug, en de vijf witte strepen op haar poten. Let dus goed op!
Muggen in huis voorkomen en bestrijden
Het is een uitdaging om alle muggen buiten te houden, maar er zijn gelukkig een aantal trucjes om de overlast te verminderen:
- Hang een klamboe of een muggennet boven je bed of de wieg.
- Gebruik een hordeur of muggenraam om ze buiten te houden.
- Plaats milieuvriendelijke muggenbestrijders of gebruik een muggenlamp.
- Probeer etherische oliën zoals citronella om muggen buitenshuis te houden.
- Steek citronellakaarsen aan en gebruik muggengeurspiralen.
- Zet sterk geurende planten neer die muggen op afstand houden, zoals munt, lavendel, eucalyptus, rozemarijn,...
- Muggen houden niet van luchtstromen, dus in de zomer kunnen ventilatoren in de slaapkamer helpen.
- Voorkom muggen door stilstaand water in de tuin te vermijden, zoals water in de dakgoot, bloempotten, etc. Reinig drinkbakken en -schalen regelmatig, want hier kunnen muggen eitjes in gelegd hebben.