Hoe je zelf witloof kunt kweken
In België zeggen we "witloof" of Brussels lof, in Nederland doorgaans "witlof". Verschillende benamingen voor hetzelfde witte goud, een lekkere bladgroente die in het donker wordt gekweekt. De slanke witte krop met fijne punt en knapperig, blinkend blad heeft een perfect evenwicht tussen zoet en bitter. Alhoewel witloof Belgisch erfgoed is, eten we het almaar minder. Vooral jongeren waarderen de bittere smaak niet. Dit komt vermoedelijk doordat we steeds meer suiker in ons eten verwerken en ons smaakpalet steeds zoeter wordt. Laten we hier verandering in brengen door zelf witloof te gaan kweken!
Waar komt witloof vandaan?
Het witloof (Cichorium intybus var. foliosum) behoort tot de familie van cichoreiachtigen, net als andijvie en roodlof. Er zijn verschillende verhalen over de oorsprong van het Brussels grondwitloof, maar naar alle waarschijnlijkheid zijn de witte kroppen in de 19e eeuw ontwikkeld door een man genaamd Frans Bresiers in de "Botanieken Hof" te Schaarbeek. Het werd al snel een succes en boeren rond Brussel en Leuven verdienden er aardig wat geld mee, waardoor het gewas al snel de bijnaam 'witte goud' kreeg. In 1867 werd de groente voor het eerst op de Brusselse markt verkocht.
Kweek with love
Omdat witloof uit eigen tuin veel lekkerder smaakt, loont het de moeite om het zelf te kweken. Hiervoor heb je cichoreiwortels nodig, die je zelf in mei kunt zaaien of die je kant-en-klaar kunt kopen om onmiddellijk met de teelt van de kroppen te beginnen. Wil je graag all the way gaan dan maak je best gebruik van onbemeste lichte zandgrond of zandleem. Zaai het witloof in rijen met een tussenafstand van 30 cm en laat 15 cm tussen de planten. In de zomer bloeit witloof met fraaie blauwe bloemen die waardevolle nectarleveranciers zijn voor bijen.
Rond half oktober kunnen de wortelen worden geoogst voor de teelt van witloofkroppen, wanneer het loof verkleurt en afsterft. Het is belangrijk dat de natuurlijke groei van de wortelen stilvalt alvorens over te schakelen op de teelt van witloofkroppen. Nadat je de wortelen hebt geoogst, laat je ze rusten op een koele en droge plaats voordat je met de eigenlijke witloofteelt begint. Voor deze korte pauze is een omgevingstemperatuur rond het vriespunt ideaal.
Als je sneller wilt starten, kun je ook witloofpennen kopen en ze direct in de grond steken of intafelen. Deze methode wordt het meest toegepast door hobbykwekers en geeft doorgaans het beste resultaat.
Plant de wortelen heel kort bijeen in een kuil in de tuin en bedek ze met stro en jutedoek om ze warm te houden. Omdat witloof niet groeit bij vorst, wordt aangeraden om ze in een speciale witlofkist of gewoon in een pot met moestuingrond te planten. Dat is ook veel interessanter als je kleine hoeveelheden wilt kweken.
- Vul de pot, kist, emmer of kuip met moestuingrond maar houd een paar centimeter ruimte aan de bovenkant. Bij het planten van de wortels moet de wortelhals onder de rand van de pot blijven.
- Bereid vervolgens de witloofwortels voor. Verwijder de restjes loof die nog aan de wortels hangen. Snijd het af tot op 2 cm van de wortelhals bij dikke wortels en tot 1 cm bij kleine wortels. Wortels die je koopt in de handel zijn vaak reeds op de goede lengte afgesneden.
- Plant vervolgens de wortels in de grond. Je mag ze dicht tegen elkaar planten en aansluiten. Breng tussen de wortels nog wat extra grond aan. Zorg ervoor dat alle hartjes zichtbaar blijven en geef water.
- Dek de pot af met een tweede pot want witloof kan alleen groeien in een donkere omgeving. In het licht zou de witte krop door chlorofylvorming groen worden en de smaak bitterder zijn.
- Laat de grond gedurende de teelt niet uitdrogen.
- Plaats de pot in een ruimte op kamertemperatuur (max. 20°C). Zo groeien de kroppen snel en heb je reeds na 3 weken resultaat. Bij een lagere temperatuur duurt het langer voordat je kunt oogsten en heb je ook een grotere kans op rotte blaadjes.
- Witloofwortels kunnen slechts 1 keer gebruikt worden.
Bekijk ook het filmpje waar alles stap voor stap wordt uitgelegd door onze partner Floralux:
Tijd om te oogsten
De kroppen worden van de wortels gescheiden als ze zo'n 15 tot 25 cm hoog zijn. Snijd de kroppen los van de wortels en verwerk ze bij voorkeur onmiddellijk in de keuken, dan is de smaak op z'n best. De kroppen kunnen ook een paar dagen in de koelkast bewaard worden.
Witlof kan zowel rauw, als in tal van warme bereidingen worden gegeten. Je kan de bitterheid wegnemen door een beetje melk aan het kookwater toe te voegen of door de bittere kern van de krop weg te nemen. Maak een koude witloofsalade door het fijngesneden witloof te combineren met stukjes zoete appel en rozijnen. Er zijn intussen ook verschillende rassen die minder bitter smaken.
Een interessante witte bladgroente met een typische smaak en een makkelijk teeltproces. Dit 'Belgisch streekproduct' kan je voortaan zelf kweken.