menu
Tuinadvies
Geef dit een bloemetje 0

Japanse esdoorn loopt slecht uit

Ga naar meest recente reactie

Vulpis

Vulpis

Al zo'n 12 jaar hebben wij een hele mooie Japanse esdoorn (Acer Palmatum) in de voortuin staan. Zo om het jaar snoeien we hem hier en daar een beetje.
Nu staan alle bomen weer in blad maar wat opvalt is dat onze Acer nog maar de helft van de takken in blad heeft. Dit resulteert nu in een halve boom met bladeren, en de andere helft lijkt er wat dood bij te staan. Nu is me wel bekend dat een Acer regelmatig last kan hebben van taksterfte. We hebben ieder jaar wel ergens een dode tak zitten maar zo erg heb ik het nog nooit gezien.
Iemand enig idee hoe dit zo massaal kan ineens?

Aanvankelijk dacht ik nog dat het mogelijk wat te maken kon hebben met de laatste paar hele droge weken die we achter de rug hebben. Of juist de plotse vorst toen alles begon uit te lopen.
Maar de Acers in onze achtertuin staan inmiddels wel goed in het blad, deze zijn op dezelfde dag gepland als die in de voortuin (die normaliter dus ook al jaren lang meteen vol in het blad staat).

Of zou het kwaad kunnen dat we afgelopen jaar de enkele dode takken er niet uit gesnoeid hebben?
Hoor het graag

Struiken & Bomen

vrijdag 22 april 2022 - 10:45
WiPe

Tekst aangepast

WiPe

Japanse esdoorns zijn erg gevoelig voor Verticillium. Dat is een schimmel die in de wortels zit en waardoor takken afsterven. . Je kan Verticillium herkennen door de paarse verkleuring onder de schors. Het enige wat je daar aan kan doen is zorgen voor een optimale luchtige bodem die (ook in een natte zomer) niet te nat is.
zaterdag 23 april 2022 - 14:21
Tuinprins

Tuinprins

Toevoeging: zit verwelkingsziekte eenmaal in een esdoorn dan gaat die er niet meer uit. Bij wat grotere planten zie je ieder jaar wel een of meerdere takken afsterven. Er bestaan geen middelen om een eenmaal aangetaste plant te genezen. Niet opnieuw een esdoorn op dezelfde plek planten want de schimmel die verwelkingsziekte veroorzaakt blijft jaren in de grond aanwezig.

Mijn observatie is dat met name de afgelopen 10 jaar Japanse esdoorns extreem gevoelig zijn geworden voor verwelkingsziekte. Wat hier precies de oorzaak van is, is mij niet geheel duidelijk (het weer, verkeerde standplaats, ongeschikte grond, toename van de virulentie van de schimmel die verwelkingsziekte veroorzaakt???) maar als je tegenwoordig een Japanse esdoorn plant dan moet je er terdege rekening mij houden dat hij getroffen wordt door verwelkingsziekte.

Gegroet, de tuinprins
zondag 24 april 2022 - 09:10
Vulpis

Tekst aangepast

Vulpis

Dank voor jullie reacties.
Jullie spreken beiden over verticillium. Ik heb een deel van de bast afgekrabt en zie daaronder geen paarse verkleuring. De takken die wél blad hebben staan als vanouds ook gewoon prima in blad. Ze hebben dus óf blad en zoals gebruikelijk, of helemaal niets. Ik zie nergens 'verwelking' zoals ik op de foto's van google kan zien als ik op verticillium zoek.

Zou dit dan nog wel verticillium kunnen zijn? De boom staat er al 12 jaar en heeft nog nooit problemen vertoond. Is erg hard gegroeid en deed het erg goed. Dit is het eerste jaar dat hij dit soort problemen vertoond. Zou die schimmel er pas na 12 jaar ineens zo in zijn kunnen komen waaien?
zondag 24 april 2022 - 12:07
WiPe

WiPe

Nee, die komt er niet ineens inwaaien. De kans bestaat dat een opeenvolging van drie hete en droge zomer de plant verzwakt hebben terwijl de natte zomer van vorig jaar voor de schimmel ideaal is.
Die verkleuring vind je doorgaans in de overgang tussen levend en dood hout. Maar soms moet je wat geluk hebben om die te vinden. Het aantastingsbeeld is anders wel dat van Verticillium.
zondag 24 april 2022 - 20:36
Tuinprins

Tuinprins

Is 100% verwelkingsziekte.

Als je wat dikkere takken van een door verwelkingsziekte aangetaste boom of struik doorzaagt, dan zie je bijna altijd een donkere verkleuring. Zie bijv.:

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Verticillium_sp._Nees._-_5037027.png

http://www.seattlearborist.com/verticillium-wilt/


Gegroet, de tuinprins
maandag 25 april 2022 - 07:19
Vulpis

Vulpis

@Tuinprins bedankt voor je reactie. Ik vrees dat je helaas helemaal gelijk hebt. Op je advies heb ik enkele dode takken weggeknipt en zo zag het er uit:
https://photos.app.goo.gl/sFZecPn95Am7vA7D8
Eigenlijk precies wat jij al omschreef.

Ik baal hier enorm van omdat dit een prachtige boom is/was die we al 12 jaar lang koesterde en eigenlijk de hele straat wel opfleurde (de enige boom in de straat). Als ik het zo lees moet hij gewoon omgezaagd worden want het is niet te genezen. Heb ik dat goed?

Zo ja;
-Wat kan ik er aan doen om te voorkomen dat de andere planten ook last krijgen van verticillium? (of heeft alleen een Acer dit?)
-Hoe krijg ik de resterende schimmel uit de bodem?
-Hoe voorkom ik herbesmetting?
-Hoe voorkom ik dat de acers in de achtertuin die momenteel heel mooi in het blad staan hier ook last van krijgen?
-Kan ik hier iets op terug planten en zo ja, wat wel en wat niet?
-Heeft er iemand een advies voor een ziekte resistente boom die ook mooi oogt en goed op zijn plek is in een tuin pal op het zuiden? Hoewel deze Acer eigenlijk half schaduw zou moeten staan heeft hij het al die jaren écht geweldig gedaan op het zuiden. Was echt een prachtige boom.
dinsdag 26 april 2022 - 17:54
WiPe

WiPe

Verticillium is gebonden aan wateroverlast en/of zuurstoftekort in de bodem. Het enige wat je kan doen is zorgen voor een goede afwatering en een luchtige bodem waar het blad kan blijven liggen.

De boom kan op termijn misschien helemaal afsterven. maar doorgaans is dat een opeenvolging van herstel en aantasting. Besmetting is niet iets waar ik me veel zorgen over zou maken, het is een illusie om te hopen op een ziektevrije bodem waar geen enkele aantasting in zit. Dat zou trouwens niet goed zijn voor de boom omdat bomen nu eenmaal schimmels nodig hebben als afweer tegen parasitaire schimmels. De bodem behandelen met fungicide (voor zover dat toegelaten is) is dus eigenlijk geen oplossing.
dinsdag 26 april 2022 - 20:00
Vulpis

Vulpis

Dat snap ik. Maar het is een voldongen feit dat ik nu net de verkeerde schimmel in de bodem heb. Zoals ik kan zien heeft het ook al de hydrangeas aangetast en daar naast loopt nog een lange haagbeuk op de erfscheiding met de buren die ook al even oud is als de Acer. Ik wil voorkomen dat dadelijk mijn hele tuin (en ook die van de buren) naar het gootje is.
Ik wil dus vooral die Verticlillium weg hebben. Ik las dat ik ook geen nieuwe Acer of andere vatbare bomen ervoor terug kan planten. Maar ik zal nu wel iets moeten ondernemen om de rest van de tuin te redden. Maar wat?

Mezelf erbij neerleggen dat nu eenmaal de hele tuin aan het afsterven is en dat dat erbij hoort klinkt niet als een aanlokkelijke optie.

Hoe zorg ik in een bodem waar al van alles aangeplant is voor een luchtige bodem? Afwatering is op zich prima voor zover ik kan beoordelen. Er blijft zelden water staan.

Is het op dit moment mogelijk om alle aangedane takken te verwijderen, een biologisch bestrijdingsmiddel in te zetten met als eindresultaat dat de boom er weer bovenop komt? (boom is ruim 5 m hoog)
woensdag 27 april 2022 - 10:29
Tuinprins

Tuinprins

Gelukkig zijn er heel veel bomen en struiken die niet of maar zeer weinig gevoelig zijn voor verwelkingsziekte.

Zeer tot tamelijk gevoelig voor verwelkingsziekte zijn Japanse esdoorns, Acer griseum, Cercis soorten, grootbloemige zomerbloeiende Clematissen (andere Clematissoorten een stuk minder tot zo goed als niet), Cotinus, Catalpa en Elaeagnus.

Ik zou me dus niet al te druk maken, het is echt niet zo dat dat al je planten in de tuin ziek gaan worden. De kans is zeer groot dat andere planten in je tuin nergens last van gaan krijgen. Het is jammer van de de mooie Japanse esdoorn maar deze soort is nu eenmaal tamelijk gevoelig voor verwelkingsziekte.

Er bestaan geen middelen, ook niet voor de professionals, om een eenmaal aangetaste plant te genezen. Bovenstaande boom moet als verloren worden beschouwd. Het verwijderen van de dode/aangetaste takken leidt er vaak toe dat de vorm verloren gaat. Verder zullen er ieder jaar wel een of meerdere takken afsterven omdat de ziekte nu eenmaal in de boom zit. Dus zelfs als de vorm nu nog acceptabel blijft na weghalen van de aangetaste takken dan is het zeer waarschijnlijk dat takken die nu nog gezond zijn worden aangetast.

Mogelijke vervanging: Amelanchier, Cornus kousa, Malus, Crataegus.

Gegroet, de tuinprins
woensdag 27 april 2022 - 14:08
Vulpis

Vulpis

Oke, bedankt weer. De reden waarom ik me 'druk' maak is omdat ook mijn hortensia's al aangetast zijn, die kunnen er dus ook uit. En de Tijm aan de rand ook. Hopelijk kunnen de azalea's er wel tegen. Maar dan hebben we het dus al over de helft van dit stukje.

Zou ik (hoe ontzettend vervelend ook) nu alleen deze boom kunnen verwijderen en daar een van bovenstaande voor terug plaatsen in deze 'besmette' grond? Zonder af te graven, toevoegingen, bodemverijking etc?

Bedankt voor die tips voor de bomen/struiken trouwens. Die had ik zelf niet zo snel bedacht eigenlijk. Had de Acer er voornamelijk staan om de snikhete zon in de zomer buiten te houden en daar voldeed hij echt prima voor. Alles wat ik nu terug plaats is natuurlijk kleiner maar vraag me ook af of die evenveel zon tegen gaan houden als wat mijn huidige natuurlijke zonnescherm deed.
woensdag 27 april 2022 - 18:15
Lamium

Lamium

Weet je zeker dat je hortensia's door schimmel zijn getroffen? Ik zie overal heel veel slecht uitziende exemplaren met als meest voor de hand liggende reden de stevige vorst die we rond 1 april hebben gehad.
woensdag 27 april 2022 - 19:01
Tuinprins

Tekst aangepast

Tuinprins

Hortensia's worden zelden aangetast door verwelkingsziekte. Als de bladeren van hortensia's nu wat bruine randjes hebben dan komt dat door de late nachtvorst van enkele weken geleden. Door de zachte winter zijn hortensia's al vroeg gaan uitlopen en als je dan late nachtvorst krijgt worden ze geraakt.

Azalea's zijn niet gevoelig voor verwelkingsziekte.

Wat ik zou doen: esdoorn (laten) verwijderen en in het najaar/winter een boomvormig krentenboompje (dus geen struikvorm) of een meidoorn (bijv. Crataegus media 'Paul's Scarlet') planten.


Gegroet, de tuinprins
donderdag 28 april 2022 - 08:35
Vulpis

Tekst aangepast

Vulpis

Nou... wederom bedankt. Ik doe hier nog wat kennis op.
Ik heb voor de zekerheid de proef op de som genomen en wat takken afgeknipt bij de hortensia's en Azalea. Ook omdat er nogal wat dode takken tussen zaten. Bij beiden inderdaad geen verkleuring aan de binnenzijde waarneembaar dus dat van de vorst zou goed kunnen.
Aan de andere kant van het tuinpad heb ik andere hortensia's staan en die staan er wel heel mooi bij en overal vol in blad. Nu en groene zee (erg mooi).

@tuinprins, bedankt voor het advies, hier kan ik echt wat mee. Het zal inderdaad neerkomen op een krentenboompje of een meidoorn. (hoewel de Cornus Controversa me ook wel aanspreekt). De plaats wordt exact dezelfde als waar de Acer nu staat. Dat is recht voor het keukenraam maar (Nederlander als ik ben) wil ik ook graag naar buiten kunnen kijken. Ik had de Acer dus zo gesnoeid dat ik het hele jaar door onder de takken en bladeren door kon kijken en daarboven pas de begroeiing kwam. Ideaal en nog steeds evenveel schaduw (waar ik hem ook voor had gepland). Nu vraag ik me af welke soort hier het beste voor geschikt is. Ik vind de Amelanchier erg mooi maar die zijn echt stervensduur als ik de prijzen op internet zo bekijk. nu zou ik later in het jaar ook wel eens op marktplaats kunnen kijken maar dan is het natuurlijk nog maar de vraag wat ik ergens mag gaan uitgraven.

Het zou in ieder geval prettig zijn als de nieuwe boom relatief snel de hoogte heeft dat ik hem weer zo kan snoeien dat het toch groen is en schaduw geeft en me dus niet het hele zicht naar buiten ontneemt.
Nadeel van de Amelanchier schijnen dan wel weer de vruchten te zijn maar daar zou je betijds bij kunnen zijn met opruimen.

De Meidoorn spreekt me ook aan, al lijkt me dat wel een wat ieler boompje qua groei (voordat die eens breed uit gegroeid is). Wel aanzienlijk betaalbaarder.
Heb je nog een tip waar ik een van beiden het best kan aanschaffen? (ook al moet ik er ver voor rijden, dat is me voor de tijd dat ik er plezier van wil hebben wel waard).

Hebben een van beiden planten nog andere bijzonderheden (zoals gevoeligheid voor bepaalde ziektes, schimmels of insecten) waar ik rekening mee moet houden in het maken van mijn keuze?
Ik besef me dat ik een veel kleiner exemplaar moet aanschaffen als wat ik nu heb staan. Maar om helemaal vooraan te beginnen met een kniehoog boompje is ook weer zoiets. las bijv. al dat de Amelanchier een langzame groeier is.
donderdag 28 april 2022 - 12:57
Vulpis

Vulpis

Om als voorbeeld te noemen: https://www.apsnet.org/edcenter/disandpath/fungalasco/pdlessons/Pages/VerticilliumWilt.aspx deze site geeft aan dat het krentenboompje juist wel vatbaar zou zijn voor Verticillium schimmel.
Klopt dit dan wel?
Ik probeer me nu gewoon iets beter voor te bereiden als zal je nooit iets helemaal kunnen uitsluiten. Maar zou het heel jammer vinden als ik nu weer flink moet investeren en over een paar jaar weer iets weggooien. Met de kennis van nu had ik de huidige besmetting namelijk ook kunnen ovorkomen.

Daarnaast las ik nog iets over de vatbaarheid van het krentenboomje op bacterievuur: https://www.nvwa.nl/onderwerpen/plantenziekten-en-plagen/bacterievuur Is dit iets wat te voorkomen of verhelpen is?
zaterdag 30 april 2022 - 18:00
Tuinprins

Tekst aangepast

Tuinprins

Amelanchier is weinig gevoelig voor verwelkingsziekte, is niet te vergelijken met die van Acer palmatum of Cercis soorten. Weinig gevoelig wil echter niet zeggen immuun maar ik kan me niet herinneren in 25 jaar ooit een krentenboompje gezien te hebben dat was aangetast door verticillium. Wel wil krentenboompje wel eens last hebben van meeldauw maar deze aantasting is van een geheel andere orde dan verwelkingsziekte.

Vruchten van het krentenboompje geven zelden problemen om dat de vogels ze meestal op hebben voordat ze op de grond vallen. Zijn prima geschikt voor menselijke consumptie maar de vogels zijn je bijna altijd voor.

Krentenboompje is vatbaar voor bacterievuur maar deze ziekte zie je toch hoofdzakelijk bij peren, lijsterbessen, sierappels, cotoneaster, kweepeer en sommige soorten meidoorn. Bacterievuur zie je vooral optreden in de zomer bij broeierig warm weer.

Iedere plant heeft wel een of meerdere aantastingen waardoor die getroffen kan worden. Het gaat erom dat je dat toch ook een beetje kunt relativeren want anders kun je net zo goed je tuin asfalteren. Sierappels worden heel veel aangeplant in particuliere tuinen maar als de kans aanzienlijk is dat ze bacterievuur krijgen dan zouden hoveniers terughoudend zijn bij de aanplant ervan.

Zorg voor een goede uitgangssituatie en verzorg de plant goed. Voor bomen vind ik aanplant in de late herfst of winter beter dan in het late voorjaar of de zomer. Ten eerste is de keus in najaar en vroege winter beter (bij de meeste kwekers loopt het seizoen van eind september tot eind april) en ten tweede is de hergroei dan ook vaak beter.

Gegroet, de tuinprins
zondag 1 mei 2022 - 10:33
Vulpis

Vulpis

Duidelijk verhaal. Ik ga in de zomer waarschijnlijk de Acer rooien maar vraag me af of ik nog iets moet gaan doen met de bodem voor in de Amelanchier er in de late herfst ga planten. Sowieso wordt de hele bodem omgespit en voorzien van wat mest etc. Maar bijv. de tip om vers gras onder te spitten en de grond af te dekken met zeil om het zuurstofarm te maken voor een paar weken om de schimmel zo veel mogelijk in te dammen?

Of kan het geen kwaad om de Amelanchier in de volledig 'besmette' bodem te planten (ondanks dat hij er niet veel last van zou moeten hebben)?

Dan zit ik alleen nog even met het feit v.w.b. schaduw. In de zomer wordt de voortuin echt goed heet door de stekende zon die er op staat te branden van vroeg tot laat. Een boom die veel schaduw geeft is een natuurlijkere manier van het huis afkoelen dan een airco. Een krentenboompje groeit langzaam zag ik en duurt dus lang voordat hij veel schaduw kan geven (als hij dat al doet).

Ik heb daarom ook nog overwogen om er wellicht een beuk te planten. Natuurlijk veel minder sierwaarde dan een krentenboompje en die dingen worden moeilijk groot. Maar wel veel schaduw. Ik vraag me alleen af of het veel kwaad kan als je die boom op snoeit tot ongeveer 1.5m om er alsnog onderdoor te kunnen kijken. (qua stam en direct zonlicht) Daarnaast weet ik ook niet zo of die vatbaar is voor veel problemen. De haagbeuk in de voortuin doet het in ieder geval echt meer dan prima.

Dan nog een vraag over de krentenboom. Wat zou het verschil zijn in een hoogstam (enkele stam) of meerstammige versie? Wordt de een grote dan de ander? Is er nog verschil qua groei in hoogte of breedte?
Hoor het graag (de antwoorden wordt écht gewaardeerd)
zondag 1 mei 2022 - 14:11
WiPe

WiPe

Vers gras onder spitten si echt geen goed idee. De bodem zuurstofarm maken ook niet. Planten hebben net zuurstof nodig aan de wortels. Een zuurstofarme bodem speelt net in het voordeel van ziekteverwekkers als Verticillium en Phytophtora.
Beuk wordt wel erg groot voor jouw voortuintje. Dat is misschien geen goed idee.

Wat Amelanchier betreft zijn er wel een aantal variëteiten die wat meer bomvormig groeien zoals Amelanchier arborea 'Robin Hill'. Maar ik zou me eerlijk gezegd niet al te veel zorgen maken over het feit dat die wat minder snel groeien. Bomen die harder groeien worden vaak ook erg groot en stoppen niet met groeien als je vindt dat ze groot genoeg zijn. Die gaan gewoon door.
maandag 2 mei 2022 - 00:31

Voeg een reactie toe

Log in of registreer om dit onderdeel te gebruiken
Terug naar boven icoon