Winterrust en tuinplannen maken

De winter staat voor de deur, een perfect moment om inspiratie op te doen om je tuin te verrijken met een prachtige selectie bloemen en planten in het voorjaar. Hieronder vind je een lijst van interessante planten die niet alleen je tuin opfleuren, maar ook een belangrijke voedselbron zijn voor diverse nuttige insecten en zoogdieren. Vogels profiteren later van de overvloed aan zaden die sommige planten voortbrengen, en wijzelf genieten mee van al dit moois. Sommige planten zijn een lust voor het oog, terwijl andere ook praktisch nut hebben, zoals het aantrekken van insecten die bijdragen aan de bestuiving van je groente- en fruittuin.

Beplantingsplan uitwerken

De grote kaardebol (Dipsacus fullonum)

We trappen de lijst af met een echte ster in de tuin: de grote kaardebol. Deze statige plant met zijn prachtige paarse bloemen is niet alleen een blikvanger, maar ook van grote waarde voor bestuivers en enkele vogelsoorten. En het wordt nog interessanter: de kaardebol is een slimme vleeseter! In de bladoksels, ook wel stengelbekers genoemd, vangt de plant water en kleine insecten. Deze worden verteerd om de plant van extra voedingsstoffen te voorzien, waardoor hij stevig en krachtig kan groeien. Daarnaast zijn de zaden een favoriete lekkernij van de putter of distelvink (Carduelis carduelis). Een echte aanwinst voor elke tuin!

Rode klaver (Trifolium pratense)

De prachtige bloei van rode klaver trekt hommels en bijen zo sterk aan dat andere planten in de tuin even minder aandacht krijgen. De pollen van rode klaver behoren tot de meest voedzame bronnen van eiwitten en aminozuren. Deze waardevolle voedingsstoffen gaan rechtstreeks naar het nest om de larven te voeden en te laten groeien. Eiwitten zijn immers de bouwstenen voor een gezonde ontwikkeling. Rode klaver is dus absolute topvoeding voor bijen, hommels én hun kroost!

Bijenvoer of bijenvriend (Phacelia tanacetifolia)

Phacelia is wereldwijd een populaire groenbemester en met goede reden. Je kunt het zowel in het voorjaar als in de herfst zaaien, want het zaad ontkiemt al bij lage temperaturen en overwintert moeiteloos. De dichte, groene mat van bijenvoer onderdrukt onkruid effectief, terwijl de wortels de bodemstructuur verbeteren. Maar de echte sterkte van Phacelia zit in de bloemen: lange, spoelvormige paarse bloemtrossen boordevol nectar die een magneet zijn voor bijen, hommels en vlinders.

Brandnetels (Urtica spp.)

Brandnetels: een plant met voor- en nadelen! Ze kunnen snel de overhand nemen in de tuin, zijn berucht om de prikkende pijn bij aanraking, en lastig te bestrijden. Toch hebben brandnetels ook hun goede kanten. Van de jonge toppen kun je een heerlijke soep of zelfs thee maken. Daarnaast zijn ze een belangrijke schuilplaats en voedselbron voor allerlei nuttige insecten, waaronder prachtige vlinders. Bladluizen op brandnetels trekken bovendien lieveheersbeestjes aan, die op hun beurt andere tuinplagen bestrijden. Brandnetels groeien op voedzame grond en kunnen worden omgezet in een stikstofrijke meststof. In het najaar genieten vogels volop van de zaden. Kortom, een ondergewaardeerde krachtpatser!

Ezelsoor (Stachys byzantina)

Ezelsoor is een zeer geliefde plant bij de grote wolbij (Anthidium manicatum). Deze solitaire bij verzegelt de cellen in haar nestholte met de donshaartjes aanwezig op het blad van deze plant. Vrouwelijke bijen kammen de haartjes van het blad om ze vervolgens onder hun buik in een klosje te verzamelen. Het klosje wordt naar het nest gebracht om de cellen vervolgens te verzegelen in combinatie met hun speeksel. Zo zie je maar…elke plant heeft zo zijn functie, prachtig toch.

Wilde appelboom (Malus domestica)

Een oude, knoestige appelboom is een ware magneet voor wilde dieren. Hij herbergt korstmossen en maretakken, insecten zoals rupsen en schorskevers, en talloze andere soorten dierenleven. De bloesems lokken nectarminnende insecten, terwijl het gevallen fruit of de appels aan de takken een feestmaal vormen voor insecten, vogels en kleine zoogdieren zoals egels. En laten we eerlijk zijn: wie houdt er nu niet van appels? Deze boom is een levend ecosysteem, voor iedereen!

Klimop (Hedera helix)

Een veelzijdige topper die niet mag ontbreken in deze lijst! Deze plant biedt de laatste nectar van het seizoen aan bijen, zweefvliegen en vlinders. De bessen zijn een lekkernij voor vogels, terwijl het wintergroene bladerdek een veilige schuilplaats biedt voor allerlei leven in de tuin: van insecten en vogels tot kleine zoogdieren. Een echte alleskunner!

Wilde kamperfoelie (Lonicera periclymenum 'Graham Thomas')

Ook deze wilde klimplant verdient een plek op ons lijstje. Deze plant is onmisbaar voor de waaiermot (Alucita hexadactyla) en trekt bovendien tal van vlinders en bijen aan met haar bloemen. Met haar prachtige uiterlijk, heerlijke geur en bessen waar tuinvogels dol op zijn, is deze klimplant een echte aanwinst voor elke tuin!

Slangenkruid (Echium vulgare)

Deze plant is een echte bijenmagneet en een sierlijke blikvanger in een natuurlijke, wilde tuin. Echium vulgare, ook wel bekend als slangenkruid, groeit van Midden-Scandinavië tot Spanje en weet overal indruk te maken. De plant vormt een rozet van behaarde, lancetvormige bladeren en siert zichzelf met een pluimvormige bloeiwijze. Uit de opvallende rozerode knoppen ontvouwen zich lichtblauwe bloemen met elegante, lange meeldraden. Een pareltje voor elke tuinliefhebber!

Krokussen (Crocus tommasinianus)

Onderschat de kracht van onze vroegste lentebloeiers niet! Ze vormen één van de eerste nectarbronnen voor hommelkoninginnen die net uit hun winterslaap komen. Deze koninginnen brengen de nacht zelfs door in de gesloten krokusbloemen, een soort bed & breakfast voor hommels.

Tijd om aan de slag te gaan: maak ruimte, bedenk mooie combinaties, stel een beplantingsplan op en koop je zaden! Vergeet niet: een goede voorbereiding in de winter bespaart je veel werk in het voorjaar!