Vijverkalender: de vijver in januari

In de maand januari is de vijver nog in rust en is er niet veel onderhoud nodig. Vissen houden een soort winterslaap en zijn veel minder actief bij temperaturen onder 10°C. Ze bevinden zich in diepere lagen, daar waar het water nog warmer is. Respecteer deze rust en vermijd zoveel mogelijk werken aan de vijver of in de buurt ervan. Dit veroorzaakt trillingen en zal de vissen verstoren.

Dit jaar start het weer alleen niet zo rustig. De voorbije dagen viel er op korte tijd weer heel wat regenwater en dat samen met het reeds hoge grondwaterpeil, veroorzaakt op veel plaatsen dat vijvers en beken buiten hun oevers treden. Is zoveel regenwater gevaarlijk voor onze vijver en kunnen we hier iets aandoen? Naast de gewone maandelijkse klussen, geven we tips bij veel regenweer.

Vijvertips bij hevige regenval

Vijvertips bij veel regen of sneeuw

Hoewel regenwater op het eerste gezicht slechts gewoon water lijkt te zijn, verschilt het aanzienlijk van vijverwater in samenstelling. In zijn meest pure vorm bestaat regenwater alleen uit H2O, terwijl vijverwater ook diverse mineralen bevat, zoals magnesium, calcium en natrium, die zorgen voor een verhoogde hardheid. Deze stoffen zijn essentieel voor het welzijn van waterplanten, die op hun beurt zorgen voor de toevoer van zuurstof in het water. Wanneer er echter op korte termijn veel regen in de vijver valt, kan dit leiden tot een verzachting van het vijverwater, wat nadelig is voor de plantengroei en de kans op alggroei aanzienlijk vergroot. Lees hier onze tips om overstroming te voorkomen of aan te pakken:

Dat de waterhardheid tijdens de winter daalt, is niet zo abnormaal. Bij extreme regen- en/of sneeuwval zal dit in het voorjaar echter zorgen voor onvoldoende hardheid, wat de groei van zuurstof- en andere waterplanten belemmert. Om dit te voorkomen, is het raadzaam de vijver vóór de winter te behandelen met een langwerkende hardheidsverbeteraar die de vijver gedurende de winter stabiel houdt. Een alternatieve aanpak is om de hardheid in maart te meten, wanneer waterplanten weer beginnen uit te lopen, en indien nodig een snelwerkende hardheidsverbeteraar toe te voegen.
Is de vijver toch buiten zijn oevers getreden, dan is veiligheid de eerste prioriteit. Controleer of er elektrische apparaten in de buurt staan van het water die problemen kunnen geven.
Om overtollig water snel af te voeren, kan een pomp goed van pas komen. Pomp het water weg naar het dichtstbijzijnde riool of de afvoer.
Komt de overstroming door overtollig water dat van het tuingedeelte naar de vijver stroomt, overweeg dan om de vijver te verhogen of de tuin errond af te graven. De vijver verhogen kan enkel wanneer de ondergrond vast is (en dus niet alleen is uitgegraven). Anders zal het water de zijkanten instabiel maken.
Een andere oorzaak is mogelijks het ontbreken van een overloop of een verstopte overloop. Zorg ervoor dat er een goed functionerende overloop is die is aangesloten op een nabijgelegen gracht, riool of regenput. Hou deze na het vallen van de bladeren ook blad- en afvalvrij om verstoppingen te voorkomen.

Wat staat er op de agenda voor het onderhoud van de vijver?

In periodes van strenge vorst kan je de vijver ijsvrij houden met een luchtpomp. Zo voorkom je dat het water bevriest en blijft het water zuurstofrijk voor de vissen en de planten in de vijver. Het is wel belanrgijk dat het water uit de diepere lagen niet wordt opgepompt om een totale afkoeling te voorkomen.
Als alternatief kan je een vijververwarmer gebruiken. Dat zorgt ervoor dat je de filterinstallatie kan blijven gebruiken, dat je helder water en een stabiel biologisch evenwicht hebt in de winter. Tijdens een vorstperiode blijft de vijver plaatselijk ijsvrij. De vissen worden voorzien van verse zuurtstof en schadelijke stoffen kunnen uit het water ontsnappen. De ontwikkeling van micro-organismen wordt gestimuleerd.
Als deze systemen hun werk goed doen dan kan je de vijver verder met rust laten.
Een luchtsteentje kan voor een wak zorgen in een bevroren vijver. Hang het nooit tot op de bodem, maar zo 'n 40 cm onder het oppervlak. Zelf een wak maken in de ijslaag kan gevaarlijk zijn voor de vissen. Gebruik zeker geen zout of andere chemicaliën.
Als de vissen zich toch bovenin bevinden, dan is er misschien te weinig zuurstof in het water of kunnen vissen ziek zijn door bepaalde bacteriën, virussen of parasieten. Grijp in dit geval snel in. Bij een tekort aan zuurstof kijk je best de werking van de pomp na.
Verwijder sneeuw op de ijslaag zo snel mogelijk omdat dit het licht wegneemt. Licht is noodzakelijk voor de planten en de vissen. Dit kan je makkelijk doen door emmers koud water over het ijs uit te gieten en vervolgens de gemolten sneeuw te verwijderen met een trekker.
Voorzie speciaal wintervoer voor de vissen maar met mate. Wintervoer is een zinkend voer dat wordt gebruikt bij watertemperaturen tussen 5°C en 10°C.
Loop bij vriesweer niet over de PVC-folie aan de vijverrand om schade te voorkomen.
Kijk de afweermiddelen rond de vijver na om te voorkomen dat vissen ten prooie vallen aan reigers. Ze zijn tijdens de wintermaanden vaak in de buurt van vijvers te spotten.
Controleer op het einde van de maand de zuurtegraad want regenwater kan tijdens de winter het vijverwater verzuren.
Heb je nog geen vijver maar wil je er wel één dan is het nu tijd om plannen te maken.