Sneeuwlandschappen fotograferen: waarom het wit soms grijs wordt.

Sneeuwlandschappen fotograferen

Binnenkort is het weer zover: de nachten worden al wat langer en kouder en hier en daar zit men soms al uit te kijken naar de winter. Gezellig rond het knetterend houtvuur (eventueel met gratis briketten) en naar buiten turen hoe de sneeuw valt. Veel mensen nemen dan even hun fototoestel vast om dat mooie beeld vast te leggen. Maar dit lukt niet altijd zoals men hoopt...

Wat is belichting?

Een goede foto maken start bij de correcte belichting. Het nemen van een foto is eigenlijk een afdruk maken van licht. De manier waarop dit gemaakt wordt, moet uiterst precies zijn, anders wordt de foto totaal over- of onderbelicht. Gelukkig rekent de camera in vele gevallen de waarden voor ons uit, waarbij de resultaten in de meeste gevallen aanvaardbaar zijn.
Toch gebeurt het, vooral bij natuurfotografie, dat dit niet 100% hetgeen is wat je voor ogen had. Bekende voorbeelden daarvan zijn landschappen met sneeuw, zonsondergangen of wolkenpartijen. Wellicht ken de grijze foto’s van prachtig besneeuwde landschappen. Op het moment bijzonder mooi om te zien, eenmaal thuis komt dan het teleurstellende resultaat op scherm. Hoe dit komt leggen we hieronder even kort uit:

Lichtmeting en grijswaarden

Een digitale camera heeft een ingebouwde lichtmeter. In de automatische stand zal deze meter ‘kijken’ hoeveel licht er aanwezig is en zal daaruit een berekening maken naar sluitertijd en diafragma.
De lichtmeter van de camera staat standaard geijkt op een grijswaarde van 18% grijs. Eenvoudig uitgelegd wil dit zeggen dat de camera zal rekenen naar een gemiddelde waarde van 18% grijs. Een foto die uit veel verschillende kleuren en tinten bestaat zal hier ook ongeveer aan beantwoorden. Maar een besneeuwd landschap, wat hoofdzakelijk zuiver wit is zal niet aan de 18% grijs geraken. Als gevolg zal de camera een combinatie maken van sluitertijd en diafragma tot het wit wat grijzer wordt, om toch zo aan de vooropgestelde gemiddelde waarde te komen. Het resultaat zal een donkere en onderbelichte foto zijn waarvan het resultaat toch teleurstellend is.

grijze foto's corrigeren Sneeuwlandschappen fotograferen
Links een voorbeeld van een automatische foto.
Rechts een voorbeeld waar manipulatie van het toestel duidelijk beter resultaat geeft.

Dit is een voorbeeld waarop de we de automatische lichtmeter van de camera niet meer kunnen gebruiken of vertrouwen.
Er zijn enkele oplossingen om besneeuwde landschappen toch als wit te ervaren:

Een oplossing kan zijn om de foto’s nadien te bewerken met fotobewerkingsprogramma’s zoals Photoshop. Dit is eigenlijk niet de beste oplossing. Bij iedere bewerking treedt er kwaliteitsverlies van de foto op, en bepaalde details zullen niet opgenomen zijn op de foto. Deze details zijn hoe dan ook verloren. Van een “slechte” foto kan geen goede foto gemaakt worden, enkel een “iets minder slechte” foto. Probeer dus te voorkomen dat u met deze software aan de slag moet.
Er zijn in vele camera’s op voorhand ingestelde modi, één daarvan zal wellicht sneeuwfoto’s zijn. U geeft dan de camera de opdracht om “witter” te gaan fotograferen. Dit zal in vele gevallen al een pak schelen.
U kunt gebruik maken van de belichtingscompensatie van de camera. De waarde die hieraan gegeven wordt, zal typisch uitgedrukt worden als +1EV (EV staat voor Exposure Value (belichtingswaarde)). Daarmee wordt de opname met 1 stop overbelicht, waardoor het totaal minder grijs wordt. Stel je de witbalans nadien nog even bij op “schaduw”, dan krijg je meer warmere beelden. Sowieso is het fotograferen in RAW-formaat aangeraden, voor eventuele correcties via fotobewerkingsprogramma’s. Maar streef er altijd naar om zonder bewerking de ideale foto te maken.

Moet er toch gesleuteld worden via een fotobewerkingsprogramma, dan kan dat door de levels aan te passen van de foto. Onderstaand histogram is een typisch voorbeeld van hoe een sneeuwlandschapsfoto eruit ziet. De middentonen zijn vooral grijs. Door aan de witte of zwarte pijl te schuif kan de foto gecorrigeerd worden. Speel eventjes met de schuifbalken om het gewenste resultaat te krijgen.

Sneeuwlandschappen fotograferen: aanpassing via fotobewerkingsprogramma's